ၿမိဳ႕ျပ ဆင္ေျခဖံုးက စပါးစိုက္ခင္းမ်ား

ၿမိဳ႕ျပ ဆင္ေျခဖံုးက စပါးစိုက္ခင္းမ်ား ဟုိးလြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၃ဝ ေက်ာ္ ေလာက္ဆီက အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဆန္စပါးသုေတသနဌာနသည္ အရွိန္ အဟုန္ျဖင့္ တုိးတက္ပြားမ်ားလာ ေသာ လူသား (အထူးသျဖင့္ အာရွ ေဒသႏုိင္ငံမ်ား) တုိ႔၏ ပါးစပ္ေပါက္  မ်ားကုိ ေလာက္ငွေအာင္ေကြၽးႏုိင္ဖုိ႔  ဆန္စပါးကုိ မိသားစု မ်ားကုိယ္တုိင္  ၿမဳိ႕ျပ၊ ေက်းလက္ မေရြးစုိက္ႏုိင္ ေအာင္ ဆန္စပါးဥယ်ာဥ္- Rice Garden အမည္ျဖင့္ တစ္ႏွစ္ပတ္လုံး ခုနစ္ရက္တစ္ႀကိမ္ စုိက္ပ်ဳိးရိတ္သိမ္း သြားႏုိင္ေအာင္ သုေနသနျပဳ ၿပီး ေတြ႕ ရွိခ်က္ ကုိ ျဖန္႔ျဖဴးခဲ့ပါသည္။ ရက္  သတၱပတ္တုိင္း စုိက္ၿပီး ရက္သတၱ ပတ္တုိင္း ရိတ္သိမ္းသြားလွ်င္ ဧရိ ယာ ၃၄၃၂ စတုရန္းအတြက္ အလ်ား ၁၁ ေပ၊ အနံ ေျခာက္ေပ  အကြက္ေပါင္း ၆၆ ကြက္ ဖြဲ႕ကာ  အပတ္စဥ္စုိက္၊ ရိတ္ ႏုိင္ပါသည္။  ၃၄၃၂ စတုရန္းေပ တစ္ခါတည္းရဖုိ႔  မလုိပါ။ စပါးပင္ကုိ သက္လ်င္မ်ဳိး သက္တမ္းရက္ ၁ဝဝ ဝန္းက်င္ျဖစ္ လွ်င္ ထုိပမာဏ သုံးပုံတစ္ပုံ ၁၁၄၄ စတုရန္းေပေလာက္ရလွ်င္ စပါး ဥယ်ာဥ္-Rice Garden စုိက္လုိ႔ရပါ သည္။ စတုရန္း ၆၆ ေပ သည္ တစ္ဧက၏ အပုံတစ္ေထာင္ပုံလွ်င္ ၁.၅ ပုံသာရွိရာ အျပဳအစုေကာင္းလွ်င္ ခုနစ္ရက္တစ္ႀကိမ္ စပါး ရွစ္ျပည္ ေလာက္ရႏုိင္ပါသည္။ အပတ္စဥ္ တစ္တင္းခြဲရလွ်င္ မိသားစု ငါးဦးရွိ အိမ္ေထာင္စု အတြက္ တစ္ပတ္စား ဆန္ရႏုိင္စရာရွိပါသည္။ ယခုအခါ တြင္ ထုိအယူအဆအေတြးအေခၚ မရွိ သေလာက္ ေပ်ာက္ကြယ္ေနၿပီး ဆန္ ဝယ္ယူဖုိ႔ကလည္း လြယ္ကူလွပါ သည္။ ေငြရွာရတာလည္း လူလတ္ တန္းစားဆုိ အခက္အခဲမရွိလွေပ။           သုိ႔ေသာ္ ကမၻာ့ လူဦးေရ တုိး လာသလုိ ၿမဳိ႕ျပႏွင့္ စက္မႈနယ္ပယ္ က က်ယ္ဝန္းပါသည္။ စုိက္ပ်ဳိးေျမ  မ်ားကလည္း က်ဳံ႕က်ဳံ႕ေလ်ာ့ပါးလာ ေနသည္။ အခ်ဳိ႕အခ်ဳိ႕ေသာ ႏုိင္ငံမ်ား တြင္ စက္မႈႏွင့္ အေရာင္းအဝယ္ ေကာင္းေသာ္လည္း လယ္ယာစုိက္ပ်ဳိး မႈ၏ ဧရိယာေရာ၊ စုိက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္  သူပါ ေလ်ာ့လာေနသည္။ ထုိအေျခ အေနမ်ဳိးတြင္ ျပည္ပက ဆန္စပါး တင္သြင္းေနရသည္။ မတင္သြင္းရ ေသာ ႏုိင္ငံမ်ားမွာလည္း တင္သြင္းရ မည့္ အရိပ္အေရာင္ေတြျပလာသည္။           စင္ကာပူႏုိင္ငံအေနျဖင့္ စပါး စုိက္ပ်ဳိးေရးကုိ ပထမဦးစားေပး စဥ္း စားရန္ေတာ့မဟုတ္ပါေပ။ သုိ႔ေသာ္ လည္း စင္ကာပူ ႏုိင္ငံသည္လည္း အျခားေသာ အာရွႏုိင္ငံမ်ားကဲ့သုိ႔ပင္ ဆန္ႏွင့္ စပါးမွာ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္ ေသာ အစားအစာ ျဖစ္ေနပါသည္။ စင္စစ္ ဆန္စပါးသည္ ေဒသရွိ လူ သားအားလုံး ၏ အစားအစာအတြက္ သာ အေရးပါသည္မဟုတ္ေပ။ ဤ ေသးငယ္ေသာ ႏုိင္ငံကေလး၏ ယဥ္ ေက်းမႈႏွင့္ ႐ုိးရာဓေလ့၏ အစိတ္ အပုိင္းအျဖစ္လည္း အေရးပါေသာ က႑တစ္ခု ျဖစ္ေနသည္ဟု ဆုိၾက ပါသည္။ စပါးမွသာ ဆန္အျဖစ္သုိ႔  ေျပာင္းသြားၿပီး စင္ကာပူသားတုိ႔  ဝမ္း အာဟာရျဖည့္ဆည္းဖုိ႔ ေန႔ေန႔ညည  စားေသာ ထမင္းအုိး၏ ဆူပြက္ေသာ ေရေႏြးအတြင္း မည္သုိ႔ေသာ အဆင့္ ဆင့္ကို ေက်ာ္လႊားေရာက္ရွိလာခဲ့ပုံကုိ  စင္ကာပူႏုိင္ငံသားေတြ ဂ႐ုတစုိက္  အေလးအနက္ စဥ္းစားႏုိင္ေအာင္ အစုိးရက ႀကဳိးပမ္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါ သည္။           စင္ကာပူႏုိင္ငံ ဗဟုိ သိပၸံပညာ ဌာနႏွင့္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဆန္ စပါး သုေတသနဌာနတုိ႕ပူးေပါင္း၍ Lee Foundation ေထာက္ပံ့ေငြျဖင့္  ၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာလ ၁၆ ရက္ေန႔ ကမၻာ့ရိကၡာေန႔တြင္ ဆန္ စပါးျပပြဲႏွင့္ ပညာေရး အစီအစဥ္ကုိ စီစဥ္လုပ္ေဆာင္ျပသခဲ့ပါသည္။           စပါးႏွင့္ လူ႔ဘဝ သံသရာ ဟူ ေသာ Rice and Cycle of Life ကုိ ခံယူလ်က္ျပပြဲတြင္ စင္ကာပူသားတုိ႔ အား စပါးပင္၏ခႏၶာေဗဒ-Anatomy,  စပါးမ်ဳိးအမ်ဳိးမ်ဳိး-Different Rice Varieties,  လယ္လုပ္ကိရိယာမ်ား၊ လူေတြ ဆန္ကုိ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ စား ေသာက္ဖြယ္ရာအမယ္မ်ဳိးစုံတြင္ မည္ သုိ႔ထည့္သြင္းအသုံးျပဳခဲ့ပုံမ်ားပါ ခင္း က်င္ျပသထားခဲ့ပါသည္။ လာေရာက္ ေလ့လာသူမ်ားအေနျဖင့္ စပါးကုိ အခြံ ခြၽတ္ (ဖြဲၾကမ္းအခြံ) ဖယ္ထုတ္မႈ စမ္းသပ္ခြင့္ရၾကသည္။ အိႏၵိယတုိင္း ရင္းသားတုိ႔ ႐ုိးရာ အဆင္တန္ ဆာတစ္ခုျဖစ္ေသာ ဆန္မႈန္႔ေရာင္စုံ ျဖင့္ ပန္းပြင့္ေဖာ္ထားသည့္ Rangoli ေခၚေသာ အလွပန္းခ်ီကုိလည္း အစမ္းေဖာ္ၾကည့္ခြင့္ရၾကသည္။ စင္ ကာပူသိပၸံပညာဗဟုိဌာန SCS သည္ IR.64 စပါးေစ့ ငါးဂရမ္ တစ္ထုပ္ႏွင့္ အတူ စပါးကုိ မိမိေနအိမ္ဝင္းအတြင္း စုိက္ပ်ဳိးစမ္းသပ္ႏုိင္ရန္ လမ္းၫႊန္ စာအုပ္မ်ားကုိ လက္ေဆာင္အျဖစ္ ေဝငွေပးပါသည္။           ဤထူးျခားေသာ ပုံမွန္ မဟုတ္ သည့္ သင္ၾကားမႈကိုထပ္ေလာင္း ျဖည့္တင္းရန္အတြက္ စင္ကာပူ အစုိးရအထက္တန္းေက်ာင္းမ်ားမွာ ပထဝီဝင္သင္ၾကားမႈ ကြၽမ္းက်င္သူ ဆရာမ်ားကိုလည္း Science Centre of Singapore-SCS က ဖြင့္လွစ္ေပး ေသာ အလုပ္႐ုံ ေဆြးေႏြးပြဲကိုလည္း တက္ေရာက္ေစခဲ့သည္။ ဤသုိ႔ လုပ္ ေဆာင္ျခင္းအားျဖင့္ ဆန္စပါး စုိက္ ပ်ဳိးေရးပညာသည္ စင္ကာပူ စာသင္ ေက်ာင္း သင္႐ုိးၫႊန္းတမ္းတြင္ပါ တရားဝင္ ထည့္သြင္းပူးေပါင္းၿပီး ျဖစ္သြားပါသည္။ စာေရးသူတုိ႔ ႏုိင္ငံ  မွာေတာ့ ယခင္ရွိခဲ့ေသာ Agri-bias ေက်ာင္းေတြပင္ မရွိေတာ့ေပ။ ဤမည္ ေသာ လႈပ္ရွားမႈမ်ားသည္ စင္ကာပူ ႏုိင္ငံသား မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ားအေနျဖင့္  သူတုိ႔ စားေသာက္ေနေသာ အစား အစာ (အထူးသျဖင့္ ဆန္စပါး)ႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈ  အေျခအေနအၾကား မည္သုိ႔ ဆက္ စပ္ပတ္သက္ေနေၾကာင္းကုိ သေဘာ ေပါက္ နားလည္ေစရန္ ႀကီးစြာေသာ အေထာက္အကူျဖစ္မည္ဟု အစုိးရက  ယုံၾကည္ေနပါသည္။ တစ္ဆက္ တည္းပင္ လူငယ္မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ား ကုိ သစ္ေတာသစ္ပင္ႏွင့္ လယ္ယာ သီးႏွံတုိ႔ကုိ စိတ္ဝင္တစားရိွလာၿပီး Plant Scientist ႐ုကၡေဗဒပညာရွင္၊ စုိက္ပ်ဳိးေရး ပညာရွင္မ်ားျဖစ္လာေစ ရန္လည္း ရည္ရြယ္ရင္းရွိသည္ဟု  ဆုိ ပါသည္။           စကားဆက္စပ္၍ ေရးသား ေဖာ္ျပရလွ်င္ စာေရးသူတုိ႔၏ ႏုိင္ငံ  မွာပင္ ဆန္ကုိ ဆန္အုိးထဲက ရသည္။  ဆန္ကုန္လွ်င္ ေစ်းထဲ သြားဝယ္လုိ႔ ရသည္။ ပုိက္ဆံရွိဖုိ႔က အဓိကဟု သေဘာထားေနၾကသည္။ မိမိတုိ႔ ကုိယ္တုိင္ ပညာတတ္မ်ား၊ ႏုိင္ငံ အက်ဳိးလုိလားသူ မ်ဳိးခ်စ္မ်ားဟု ယူဆထားသူအခ်ဳိ႕၌ပင္ ထိုအျမင္ မ်ဳိးရွိေနေသးသည္ဟု ဆိုခ်င္ပါသည္။           မၾကာေသးမီကပင္ ထုိအေတြး အေခၚမ်ဳိးရွိသူဟုယူဆရသူ တစ္ဦး က လယ္ ၁ဝ ဧကေလာက္ စုိက္ပ်ဳိး ႐ုံႏွင့္ ဘာမွ်အက်ဳိးေက်းဇူး မရွိလွပါ ဘူး။ စက္႐ုံတစ္႐ုံ တည္လုိက္လွ်င္  လူ ရာေထာင္ခ်ီၿပီး အလုပ္ေပးႏုိင္ သည္ဟု လူသိရွင္ၾကား ေျပာခဲ့ေသး ေၾကာင္း သတင္းမီဒီယာမ်ားမွ တစ္ ဆင့္ ၾကားခဲ့ရပါသည္။ ကမၻာ့စက္မႈ ႏုိင္ငံႀကီးမ်ားတြင္ပင္ ေငြေၾကးဓန အေတာ္အတန္ျပည့္စုံ၍ ျပည္ပမွ စား နပ္ရိကၡာ တင္သြင္းႏုိ္င္ေသာ ဓန စြမ္း အင္ရွိပါလ်က္ မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံတြင္းက လယ္သမား၊ ယာသမားမ်ား လယ္ ယာ လုပ္ခြင္မွာ အေျခတက် ေနထုိင္ ၿပီး စုိက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္ေနၾကေစရန္၊ ေနေပ်ာ္ေအာင္ စုိက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္မႈမွာ ၿမဲေနေစရန္ ျပည္ပက ရိကၡာကုိ တတ္ ႏုိင္သမွ် မတင္သြင္းဘဲ ထိန္းထားပါ သည္။ ျပည္တြင္းထုတ္လုပ္သူမ်ား မနစ္နာေအာင္ ေထာက္ပံ့ေၾကးမ်ား ပံ့ပုိးထားၾကပါသည္။           ဂ်ပန္ႏုိင္ငံမွာ လယ္သမားငယ္ မ်ား လယ္ယာေျမကုိ ခ်မ္းသာသူ တုိ႔ထံ လက္လႊဲေရာင္းခ်ၿပီး ၿမဳိ႕ေပၚ တက္လာကာ စက္႐ုံ၊ အလုပ္႐ုံ၊ ကုမၸ ဏီဝန္ထမ္းေတြျဖစ္မလာေအာင္ ႀကဳိး စား ထိန္းေက်ာင္းေနပါသည္။ အနိမ့္ ဆုံး အစီအစဥ္တစ္ခုကုိ ေဖာ္ျပရလွ်င္  ဂ်ပန္ေက်းလက္ လယ္သမား လူ ရြယ္ေတြကုိ ဂ်ပန္မိန္းကေလးေတြ လက္မထပ္ခ်င္ၾက။ လယ္ထဲ၊ ေရ ထဲ၊ ရႊံ႕ထဲမွာ လယ္သမားဇနီးဘဝ ျဖင့္ အဆုံးမသတ္ခ်င္ၾကပါ။ ထုိ ကိစၥအတြက္ ဂ်ပန္လယ္သမားမ်ား ႏွင့္ လက္ထပ္ႏုိင္မည့္ အျခား အာရွ ႏုိင္ငံမ်ားမွ အမ်ဳိးသမီးငယ္မ်ားကိုပင္ ေခၚယူခဲ့သည္ဟု ၾကားဖူးပါသည္။ မီဒီယာေတြမွာလည္း ဖတ္ဖူးပါသည္။           ၿမဳိ႕ျပေတြ ခ်ဲ႕ထြင္လာေသာ္ လည္း အေျခအေန ေျမ၏အနိမ့္အျမင့္ ေရစီးေရလာအရ မူလက ႏွစ္ရွည္ လမ်ား လယ္ေျမအျဖစ္ စုိက္ပ်ဳိးေန ေသာေျမမ်ားကို ခ်န္လွပ္ေက်ာ္လႊား၍ အိမ္ရာတုိက္တာ ေဆာက္သြားၾက သည္ရွိရာ ၾကားလပ္ၿပီး က်န္ေနေသာ ႀကဳိၾကား ႀကဳိၾကား လယ္ယာေျမ မ်ားကုိ စပါးႏွင့္ အျခားသီးႏွံ စုိက္ ပ်ဳိးျခင္းကို ဓာတ္ေျမၾသဇာ အလြန္အကြၽံသုံးမႈ၊ ပုိးသတ္ေဆး အလြန္အကြၽံ သုံးမႈကုိ ေတာ့တားျမစ္ရပါမည္။ ၿမဳိ႕ျပေသာက္ သုံးေရေၾကာ- Civil Used Aquiter ထဲသုိ႔ Chemical ေတြ မေရာက္ဖုိ႔ လုိပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ လယ္ယာသုံး ပုိးသတ္ေဆး၊ ေပါင္းသတ္ေဆးက လြဲလွ်င္ ဓာတ္ေျမၾသဇာေၾကာင့္ Pollution သည္ စက္႐ုံ အလုပ္႐ုံႏွင့္ ဟုိတယ္မ်ားမွစြန္႔ထုတ္ေသာ Waste Material ေလာက္ေတာ့ အႏၲရာယ္ မႀကီးႏုိင္ပါ။ ၿမဳိ႕ျပတြင္ အရြယ္အစား မႀကီးမားေသာ Small lots of crop area သီးႏွံခင္းမ်ားရွိျခင္းသည္ ၿမဳိ႕ျပ လူသားတုိ႔၏ ေန႔စဥ္ စြန္႔ထုတ္ေသာ  ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ကုိ ဖမ္းဆီး စုပ္ယူရာ ေလသန္႔ လုပ္ငန္းတစ္ခု အေနျဖင့္ ျမင္တတ္ဖုိ႔ လုိသလုိ လမ္း သြားလမ္းလာတုိ႔အတြက္ စိမ္းစုိေသာ စပါးခင္းမ်ားကို ျမင္ရလွ်င္ ၾကည္ႏူး ဝမ္းသာ ထမင္းအဆာပင္ ေျပစရာ ျဖစ္ပါသည္။           စာေရးသူ ေရာက္ဖူးေသာ မနီလာၿမဳိ႕ႀကီးသည္ Down Town ေခၚသည့္အေရာင္းအဝယ္ စည္ကားဆုံး စီးပြားေရးရပ္ကြက္ကလြဲလွ်င္ ရြာ ငယ္မ်ားအျဖစ္ တည္ေဆာက္ထား  သည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ဥပမာ-လူေနရပ္ကြက္တစ္ခု Plam Village, San lorengo village စသည္ရွိရာ တစ္ဆက္တည္းမဟုတ္ဘဲ မုိင္ဝက္ မွ တစ္မုိင္ခန္႔စီေလာက္ ကြာေဝးရာ ၾကားတြင္ စပါးစုိက္ခင္းမ်ား၊ ေႏြရာ သီတြင္ ဖရဲ၊ သခြားခင္းမ်ားကို ျဖတ္ ေက်ာ္သြားရသည္မွာ ေလေကာင္းေလ သန္႔လည္းရသည္။ မ်က္စိပသာဒ လည္းရွိပါသည္။           စာေရးသူ မႏၲေလး တုိင္းတြင္  တာဝန္ထမ္းေဆာင္စဥ္က ယခု မေနာ ရမံေဒသတြင္ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ ငန္းမ်ားအတြက္ သိမ္းယူထားေသာ  လယ္ယာေျမမ်ားရွိပါသည္။ မႏၲေလး ၿမဳိ႕မွ ျပင္ဦးလြင္ လမ္းဘက္ အထြက္  လမ္းမႀကီးႏွင့္ ၃၅ လမ္းအၾကား ထုိလမ္းမႀကီးေျမာက္ဘက္ ပုသိမ္ ၾကားလမ္းဆုံမွာ နန္းဦးလြင္မွ ျပင္ဦး လြင္ လမ္းၾကားေျမမ်ားကို ၁၉၉၄ မတုိင္မီက ကြက္လပ္ျဖစ္ေနသည္။  လယ္သမားေတြက စုိက္လုိေသာ္ လည္း ေျမကြက္ကို ရယူပုိင္ဆုိင္ခြင့္ ရွိသူေတြက စုိက္ခြင့္မေပးၾကေပ။ ၁၉၉၄-၉၅ စုိက္ပ်ဳိးရာသီတြင္ စာ ေရးသူက တုိင္းမႉး တုိင္းၿငိမ္ဝပ္ပိ ျပားေရး ေကာ္မတီဥကၠ႒အား တင္ျပရာ ေဒသဆုိင္ရာ ၿမဳိ႕နယ္၊ ရပ္ကြက္ အာဏာပုိင္မ်ားႏွင့္ ညႇိႏႈိင္း၍ စပါး စုိက္ခြင့္ရခဲ့ဖူးပါသည္။ မႏၲေလးၿမဳိ႕ ခ်မ္းျမသာစည္ႏွင့္ တံခြန္တုိင္အၾကား တြင္ က်ယ္ဝန္းေသာ အစုိးရဌာန ပုဂၢလိက ကုမၸဏီပုိင္ ႐ုံးဌာန၊ ၿခံႀကီး မ်ားတြင္ ကြက္လပ္မ်ား၌ စပါးစုိက္ ပ်ဳိးထားသည္ကို  ေလယာဥ္အဆင္း၊ အတက္တြင္ ျမင္ရပါသည္။ အထက္ တစ္ေနရာက ေရးသားခဲ့ေသာ ယခင္ Agri-bias School မ်ား၏ လယ္ေျမ ေတြလည္း  မစုိက္ပ်ဳိးဘဲ ထားသည္ ကမ်ားပါသည္။ စပါးႏွင့္ ရာသီ သီးႏွံစုိက္သင့္ပါသည္။           ဆန္စပါးသည္ ကမၻာ့လူသား  ၆ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္၏ အဓိက အစားအစာျဖစ္ပါသည္။ အျခားေသာ ဂ်ဳံ၊ ေျပာင္းတုိ႔ထက္ ခ်က္ရျပဳတ္ရ လြယ္ကူပါသည္။ ဆုိလုိသည္မွာ စပါးေစ့မွစားျဖစ္ေအာင္ ထမင္းခ်က္ သည္အထိ အသုံးျပဳရေသာ အပူ စြမ္းအင္ Heat Energy သည္ ဂ်ဳံႏွင့္ ႏွံစားေျပာင္းမွ လူစားလုိ႔ရေအာင္ ျပဳလုပ္ရေသာ အပူစြမ္းအင္ Heat Energy ထက္ မ်ားစြာ သက္သာပါ သည္။ ထုိ႔ျပင္ လူလုပ္အားလည္း သက္သာပါသည္။ စင္ကာပူသားေတြ ဆန္စပါးအေရး ေတြးလာျခင္းသည္ ဆန္စပါး ေပါေပါမ်ားမ်ား  ထုတ္လုပ္ေနသူေတြ၏ ေအးေအးေဆးေဆး သေဘာထားလာေနမႈကုိ သတိျပဳေန၍လား မေျပာတတ္ေပ။ ဆန္စပါးသည္ လူသားေတြရွိေနသမွ် အဓိက စားသုံးသီးႏွံျဖစ္ေနဦးမည္။ ၿမဳိ႕ႀကီးျပႀကီးမ်ားပင္ျဖစ္ေစ ရွိသမွ် လယ္ကြက္မ်ားတြင္ ၿမဳိ႕သုံးစြန္႔ပစ္ (မိလႅာေရမပါ) Domestic Waste Water ျဖစ္ပင္ျဖစ္က ဆန္စပါး တစ္ႏုိင္တစ္ပုိင္ စုိက္ပ်ဳိးျခင္းကုိ ႀကဳိ ဆုိသင့္ပါသည္။           ၁၉၇၄-၇၅ ခုႏွစ္က သုဝဏၰ တြင္ စပါးၿပီးစပါး ေႏြစပါးကုိ ၿမဳိ႕ျပစြန္႔ပစ္ေရ Civil Domestic Waste Sater ျဖင့္ စုိက္ျပခဲ့ဖူးပါ သည္။           စပါးကား လူသားအသက္ဟု ဆုိလွ်င္ လြန္ရာမေရာက္ဟုထင္ပါသည္။